| بررسی فقهی حقوقی مسئولیت تضامنی جانیان |
| کد مقاله : 1048-CLICL (R1) |
| نویسندگان |
|
علی صادقی * استادیار |
| چکیده مقاله |
| یکی از مباحث مهم روشی که در پرداخت دیه مطرح می شود، روش تضامنی است به این صورت که مجنی علیه یا ولی دم او بتواند به هر یک از مسئولین پرداخت دیه مراجعه کند و تمام دیه را دریافت کند و پس از آن پرداخت کننده دیه به دیگر مسئولین پرداخت دیه مراجعه کند و سهم آنها را بگیرد و در مقابل مسئولیت بصورت اختصاصی است؛ یعنی از هر شریک تنها نسبت به سهم او دیه بگیرد. در این مقاله با بررسی نظرات حقوقدانان و فقها و مقایسه آن با غاصبان و متلفان به بررسی امکان مسئولیت تضامنی جانیان پرداخته می‌شود. از منظر قانونی مسئولیت تضامنی قراردادی در پرداخت دیه، در موارد جنایت عمدی که دیه با مصالحه ثابت شده است، در صورت توافق بر این شیوه در پرداخت، منعی ندارد؛ اما در سایر موارد، مطابق ظهور بلکه صراحت ماده 374 ق.م.ا نمی‌توان از روش مسئولیت تضامنی جانیان استفاده کرد؛ بلکه صرفاً از هر کس به مقدار سهم وی باید دیه مطالبه نمود. اما از منظر فقهی از این جهت که عمده دلیل اثبات مسئولیت تضامنی در شمول خطابات پرداخت مالی یا بدل مال مغصوب بر تک تک غاصبین می‌باشد، در بحث جنایات هم مبتنی بر مبنای دیه به‌عنوان جبران خسارت و جریان احکام ضمان در آن، می‌توان گفت که در صورت شرکت چند نفر در جنایت به گونه‌ای که جنایت به همه آنها مستند باشد، خطابات پرداخت دیه (آیات و روایات) شامل تک تک شرکای جرم می‌شود؛ می‌توان قائل شد که مجنی علیه یا ولی دم برای دریافت دیه، به هر کدام از جانیان رجوع کند؛ درنتیجه با عنایت به این‌که مسؤولیت تضامنی دیه به‌نفع مجنی‌علیه و اولیای دم است، به قانون‌گذار توصیه می‌شود آن را در قانون مجازات بیاورد. |
| کلیدواژه ها |
| مسئولیت تضامنی، جانیان، غاصبان، متلفان، دیه، شرکت در جنایت، اجتماع اسباب، اجتماع سبب و مباشر |
| وضعیت: پذیرفته شده |